Bolesław Śmiały i jego władza

Z osobą Bolesława (1058 – 1079], któremu nadano przydomki Śmiałego, Szczodrego ale i Okrutnego wiąże się ponowna próba całkowitej emancypacji Polski spod wpływów cesarstwa i osiągnięcie korony królewskiej. Sprzyjał temu układ sil międzynarodowych, a przede wszystkim konflikt papiestwa z cesarstwem. Bolesław zna- 37 lazł się oczywiście w obozie papieskim, w sąsiednich Węgrzech popierał pretendentów do tronu sprzyjających Polsce, zaś na władających Czechami sprzymierzeńców Henryka IV urządził wyprawy zbrojne. Władca Polski popierał politykę Grzegorza VIT, a w Niemczech opozycję antykrólewskg, co wobec znacznego osłabienia Henryka IV (Canossa 1076) dawało mu dużą swobodę działania. Wzrost znaczenia Polski znalazł wyraz w dwukrotnej interwencji zbrojnej w Kijowie (1069, 1077) na rzecz sprzymierzeńca boleslawowego – Izasława. Przybycie do Polski legatów papieskich (1075) pozwoliło na ostateczne odnowienie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i podporządkowanie mu biskupów-w Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu oraz nowego biskupstwa w Płocku.

Uwieńczeniem działań Bolesława Śmiałego stała sie w 1076 r. koronacja królewska, przeprowadzona za zgoda papieża. Wyrażała ona nie tylko realne osiągnięcia polityczne władcy, ale i przyszły program polityczny. Jednakże Bolesław utrzymał koronę tylko przez niecałe trzy lata. W 1079 r. został bowiem w niezwykle dramatycznych i do dziś niejasnych okolicznościach wygnany z kraju. O wydarzeniach tych, jako zbyt bolesnych i aktualnych jeszcze w początkach XII w. Gall Anonim nie chciał napisać dokładnie, wspomniał tylko, że , ,nie powinien był pomazaniec na pomazańcu jakiegokolwiek grzechu mścić cieleśnie. To bowiem wiele mu (Bolesławowi) zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował, gdy za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków”. Owa zdrada biskupa krakowskiego Stanisława była – jak się domyślamy – udziałem lub nawet przywództwem w spisku antykrólewskim, mającym na celu osadzenie na tronie, z tytułemksiążecym, juniora Władysława. Wiemy, że koronacja Bolesława Śmiałego wywołała opór nie tylko w Polsce, ale oceniana była w Niemczech jako naruszenie praw cesarstwa. Kronikarze niemieccy pisali o , przywłaszczeniu (wynikającym ze] wzbicia się w pychę” i o ,,hańbie królestwa teutońskiego, przeciwnej prawu i zwyczajom przodków”. Nie ma jednak dowodów na to, że opozycja wewnętrzna współdziałała w Niemczech z przeciwnikami króla.