Pojęcie Korony Królestwa

W pojęciu Regnum Poloniae dokonywała się już w czasach Kazimierza Wielkiego istotna zmiana. Jeśli porównamy argumenty świadków z procesów polsko-krzyżackich to stwierdzimy, że w procesie pierwszym podkreślano tylko prawa Władysława Łokietka do Pomorza Gdańskiego. Natomiast w procesie warszawskim 1339 r. wysuwano argument de regno czyli o przynależności zagarniętych ziem do królestwa. Stopniowo kształtowało się wiec zrozumienie odrębności praw króla i praw królestwa. Znalazło ono wyraz we wprowadzeniu nowego terminu, który w dokumentach Kazimierza pojawił się po raz pierwszy w 1356 r.: Corona Regni Poloniae – Korona Królestwa Polskiego. Istota tego pojęcia i konstrukcji prawnej z nim związanej, polegała na oddzieleniu osoby władcy i państwa określanego jako korona. Państwo przestawało być patrimonium panującego i stawało się odrębne pod względem ustrojowo-prawnym.

Pojęcie Korony Królestwa przejęte zostało w Polsce z Europy Zachodniej, za pośrednictwem Węgier, w których stosowane było wcześniej, podobnie jak w Czechach, jego zastosowanie przez kancelarię Kazimierza Wielkiego i elitę prawników skupionych w radzie królewskiej spowodowane było zmianami wewnątrzpolitycznymi oraz nową sytuacją zewnętrzną Polski.

W dziedzinie polityki zagranicznej opanowanie Rusi Czerwonej narzuciło konieczność nowej interpretacji prawnej. Kazimierz Wielki uważał się za dziedzica Rusi na mocy układów, lecz nie była ona przywróconą częścią Regnum Poloniae, lecz terytorium nowym. Termin Korona Królestwa pozwalał na wykroczenie poza akcję odzyskiwania ziem i włączanie w organizm państwowy nowych nabytków. Korona Królestwa umożliwiała więc uzasadnienie ekspansji terytorialnej.