Polityka zewnętrzna książąt polskich

Polityka zewnętrzna książąt polskich w okresie rozbicia dziel- nicowego nastawiona była na utrzymanie stanu posiadania. Jeżeli 49 dążyli oni do powiększenia swych księstw, to w drodze wewnętrznych rozgrywek z innymi władcami piastowskimi i kosztem sąsiednich księstw polskich, Zasadnicza zmiana celów polityki zewnętrznej. ograniczenie lub całkowite porzucenie ekspansji tylko w części mogą być wyjaśnione niewielkim potencjałem poszczególnych księstw polskich. Przyczyną ważniejszą była zmiana kierunku i charakteru ekspansji, która w drugiej połowie XII i XIII w. przybrała charakter wewnętrznej ekspansji gospodarczej, Absorbowała ona do tego stopnia i władców, i grupę rządzącą, i masy poddanych, że ominął Polskę nawet ruch wypraw krzyżowych,w których wzięli udział jedynie nieliczni książęta. Większość pragnęła pozostać w kraju, znajdując w nim miejsce dla ożywionej działalności ekonomicznej i organizacyjnej, Potrzebę uczestnictwa w ruchu krucjatowym zaspokajały wyprawy na Prusów lub Jaćwingów.

Na wiek XII przypadło kształtowanie się wielkiej własności ziemskiej w rękach możnych świeckich i duchownych. Stulecie XIII było natomiast okresem upowszechnienia się własności ziemskiej wśród rycerstwa i średniego duchowieństwa i objęcia jej immunitetami. Przywileje te polegały na zrzeczeniu się przez panującego na korzyść właściciela ziemi praw fiskalnych lub sądowych, związanych poprzednio z władzą książęcą. Tak więc istniały immunitety gospodarcze i sądowe. W wieku XII były one rzadkie, przyznawane głównie instytucjom kościelnym, i to zazwyczaj w stosunku do ograniczonej liczby wsi Lub zamieszkujących je ludzi. W wieku XIII wywalczyła je dla siebie większość feudałów, nawet spośród średniozamożnego rycerstwa. W rezultacie stali się oni, z tytułu władania ziemią i posiadania immunitetu, osobami sprawującymi na najniższym szczeblu państwową władzę sądowo-administracyjną nad poddanymi.