Starania Kazimierza Wielkiego cz. II

Kazimierz umocnił też swoją pozycję wobec książąt mazowieckich, którzy szukali pomocy przeciw najazdom litewskim. Księstwa płockie, zakroczymskie,wiskie zostały włączone do królestwa po wymarciu tamtejszej linii Piastów (1351). Inne księstwa mazowieckie przyjęły zwierzchność lenną, ograniczoną jednak w 1355 r. przez Siemowita III.

Przeobrażenie terytorialne i etniczne państwa polskiego przyniosła ekspansja w kierunku Rusi Czerwonej. Kiedy w 1323 r. wymarła tamtejsza linia książęca Rurykowiczów, tron – przy poparciu węgierskim i polskim – uzyskał książę mazowiecki Bolesław Trojdenowicz. Wobec braku potomków uczynił on z kolei swoim następcą króla polskiego. Toteż po śmierci księcia w 1340 r. Kazimierz zorganizował wyprawę zbrojną i objął w posiadanie księstwo halickie. Był to początek długiej walki o Ruś Czerwoną, w której ścierały się dążenia miejscowych bojarów, Litwy, Węgier i Polski, oraz broniących swego zwierzchnictwa nad księstwem Tatarów. Program opanowania Halicza i Włodzimierza zyskał przy tym w Polsce bardzo silne poparcie najbardziej wpływowych politycznie panów małopolskich, drobniejszego rycerstwa oraz miast. Możni i rycerstwo liczyli na nadania ziemskie, zaś kupiectwo na wykorzystanie rosnącego na znaczeniu handlowego szlaku czarnomorskiego. Nie mniej atrakcyjne były bogactwa solne Rusi Czerwonej. Poparcie to pozwoliło Kazimierzowi na organizacje następnych wypraw w 1344, 1349 i w następnych latach, często wspólnie z Węgrami. Po odparciu najazdu tatarskiego i zawarciu układów z Litwą, władza monarchy polskiego nad terenem Rusi została utrwalona. W 1366 r. ponowna wyprawa zbrojna doprowadziła do zajęcia Wołynia i Podola. 69