Unia polsko-węgierska

Nowy impuls dynastycznej polityce Jagiełły dały narodziny długo oczekiwanych synów, zrodzonych z czwartej żony Zofii Holszari- skiej Władysława |ur. 1424) i Kazimierza (ur. 1427]. Król podjął przede wszystkim starania o zapewnienie im sukcesji w Polsce. Po śmierci Jagiełły (1434) królem Polski został starszy z braci Władysław, zaś po śmierci Zygmunta Kiejstutowicza na Litwie (1440) wielkim księciem młodszy z synów Kazimierz. Małoletniość Władysława spowodowała, że władza nad Polską znalazła się w rękach przywódcy stronnictwa panów małopolskich, biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Stronnictwo to popierało ekspansje Polski na południe i wschód, dążyło do przyłączenia do Korony Wołynia i Podola oraz unii z Węgrami, związanymi z Małopolską więzami intensywnego handlu.

Po śmierci Zygmunta Luksemburskiego krótkotrwały sukces osiągnął jego zięć Albrecht Habsburg (1438-1439), łącząc korony niemiecką, czeską i węgierską. Jego z kolei syn, Władysław Pogrobo- wiec, utrzymał tylko tron czeski, podczas gdy większość panów węgierskich oddała koronę królowi polskiemu Władysławowi (1440).

Unia polsko-węgierska miała charakter personalny, nie zdołano uzgodnić nawet jednolitej polityki. Podczas gdy Władysław, jako król Węgier zabiegał o poparcie papieża w walce z Turkami, rządząca Polską grupa panów małopolskich należała do zwolenników kon- cyliaryzmu. Klęska wojsk węgierskich i śmierć młodego króla w bitwie pod Warną w 1444 r. zakończyły okres drugiej, personalnej unii polsko-węgierskiej i przekreśliły na pewien czas dynastyczne plany Jagiellonów.